Ağız içi lezyonları (Ağız Yaraları, Aftlar)
Ağız içi Lezyonları (Ağız Yaraları, Aftlar) yemek yemeyi ve konuşmayı zorlaştıran, kısıtlayan yaralardır. En sık rastlanan ve tekrarlayanı rekürrent aftöz stomatit (RAS) yani afttır. Aftlar yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, farenkste, dişeti üzerinde ortaya çıkan küçük, beyaz renkli, kırmızı sınırlı ve ağrılı lezyonlardır. Yaralar çıkmadan bir iki gün önce oluşacağı bölgede hafif kaşıntı meydana gelir. Minör aft, majör aft ve herpetiform aft olmak üzere üç formda bulunurlar. Bulaşıcı değillerdir. Daha çok kadınlarda rastlanır. Toplumun yaklaşık %20’sinde görülür. Sıklıkla uçukla karıştırılır ancak uçukla ilgisi yoktur. Uçuklar herpes simpleks virüslerinin oluşturduğu ağrılı, içi sıvı dolu kabarcıklardır. Aftlar virüs kaynaklı değillerdir.
Aft (Ağız içi yara) oluşumuna neden olan etkenler:
- Genetik geçiş
- Yanak ya da dudak içinin ve dilin yanlışlıkla ısırılması
- Dişleri sert fırçalamak
- Ağız içi hijyenine dikkat etmemek
- İyi oturmamış protezler
- Stres
- Bazı yiyecek ve içecekler (tuzlu-baharatlı gıdalar, sirke, turunçgiller, domates gibi)
- Bazı ilaçlar (ACE inhibitörleri, antiromatizmal ilaçlar gibi)
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Sigara, puro, tütün kullanımı
- Aşırı sıcak ya da soğuk yiyecek ve içecekler tüketmek
- Bazı diş macunları
- Hormonlar
- B vitamini, demir ya da folik asit eksikliği
- Malign hastalıklar
- Behçet hastalığı
- AIDS
- Yiyecek alerjisi
- Helikobakter pilori
- Yorgunluk
Aft (Ağız içi lezyon) tedavisi:
Tedavisi altta yatan nedenin ortadan kaldırılmasıyla gerçekleştirilir. Bunun dışında semptomları azaltmaya yöneliktir. Ağız hijyeninin sağlanması, yumuşak diş fırçası kullanımı, klorheksidinli gargaralar, lokal ya da sistemik kortikosteroidler, ağız içi kremler, B vitamini kullanımı, diyete dikkat etmek, sıcak, asidik ve tahriş edici gıdalardan kaçınmak, mentollü şeker-sakız -diş macunlarından uzak durmak, yemeklerden önce aft bölgesine ağız için hazırlanmış anestezik kremler uygulamak semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. Antibiyotikler fayda sağlamamaktadır. Aftlar yaklaşık 5-10 günde geçer. Bazen bir aftın iyileşmesini yeni bir aft oluşumu takip eder. Aft sayısı aynı anda birden fazla olabilir. İki haftadan sonra geçmeyen haftalarda mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
