Koku Alma Bozuklukları
Çeşitli nedenlerle koku duyusunda bozukluklar oluşabilir. En sık rastlanan koku alma bozukluğu koku alamamaktır (Anosmi). Bunun dışında kokuları kötü şekilde algılama, var olmayan kokuyu algılama, koku duyusunda artış ya da kısmi azalma, var olan kokuyu yanlış algılama gibi koku duyusu bozuklukları bulunmaktadır. Yaklaşık her on kişiden birinde koku alma bozukluğuna rastlanmaktadır. Altta yatan nedene göre geçici veya kalıcı olabilir.
Koku Alma Bozukluklarının Nedenleri
- Burun hastalıkları (nazal polipler, septum deviasyonu, burun travmaları, alerjik rinit ve diğer tip rinitler, doğuştan olan yapısal anomaliler gibi)
- Geniz eti
- Sinüzit
- Tümörler (burun, hipofiz bezi ya da ön beyindeki)
- Sigara
- Genetik yatkınlık
- Kuru ateş
- Kötü beslenme
- Hormonal nedenler (hamilelik, mensturasyon gibi)
- Kronik enflamatuar hastalıklar (tüberküloz, sifiliz gibi)
- Kafa travmaları
- Beyin anevrizması
- Parkinson, Alzheimer
- Psikolojik nedenler
- Korsakoff psikozu
- Kimyasal maddeler, ilaçlar, toksinler
- Kemoterapi
- Yaşlılık
- Çinko eksikliği
Koku Alma Bozukluklarının Teşhisi
Anamnez önemlidir. Fizik muayene dışında koku testleri (Dilüsyon Testleri, Olfaktuar Spektrogram, Butanol Etik Testi gibi) ve görüntüleme yöntemlerini (MRI, CT) kullanmak gerekebilir.
Koku Alma Bozukluklarının Tedavisi
Tedavi altta yatan nedene göre uygulanır. Eğer sebep cerrahi bir yöntemle giderilebilecek bir hastalıksa cerrahi uygulama, eğer enfeksiyonsa ilaç tedavisi ile enfeksiyonu iyileştirme, kimyasal maddeye maruz kalma ya da ilaç kullanımı sonucu ortaya çıkmışsa bu madde ya da ilaçlarla temasın kesilmesi, kötü beslenmeye bağlıysa beslenmenin düzenlenmesi şeklinde yaklaşımlarla asıl neden ortadan kaldırılır. Ayrıca hastaların havası ortamlardan uzak durması, sigara içmemesi ve içilen yerlerde bulunmaması gerekir. Koku alma bozukluğu doğuştan bir anomaliyse ya da yaşlılıktan kaynaklanıyorsa tedavi edilememektedir.
