Larenjit (Gırtlak iltihabı)
Larenks (gırtlak), farenksin (yutak) önünde, ses tellerini barındıran ve besinlerin nefes borusuna kaçmasını engelleyen yapıdır.
Larenjit, ses tellerini kaplayan duvarın ya da çeperin iltihaplanmasına verilen addır. Her yaş grubunda görülebilmektedir. Sesini profesyonel olarak kullananlarda, sigara içenlerde, kalabalık ortamda çalışanlarda rastlanma oranı daha yüksektir. Akut larenjit veya kronik larenjit şeklinde görülür.
Akut larenjit:
En sık virüslere (sıklıkla influenza, parainfluenza, rhinovirusler) bağlı olarak ortaya çıkar. Yine reflü, yüksek sesle konuşmak, alerji, hipotiroidi, mikst ödem, boyna uygulanan radyoterapiler, iklim değişiklikleri ya da enfeksiyonlar sonucu görülebilir. Bulaşıcı olabilir. Genellikle ani başlangıçlıdır.
Akut larenjitin belirtileri:
- Ses kısıklığı (tama yakın olabilir)
- Seste çatallanma ve eşlik eden tama yakın kısılma şeklindedir.
- Öksürük
- Boğazda kuruluk
- Boğaz ağrısı
Akut larenjitin tedavisi:
Antiviraller, steroidler, antinflamatuvarlar, pastil, mukolitik ekspektoranlar ve bakteriyel kaynaklı olanlarda anitibiyotikler kullanılabilir. Ses istirahat ettirilmeli ve bol sıvı alınmalıdır. Alkol, sigara ve kirli havadan kaçınılmalıdır. Buhar uygulanması, özellikle mentol, okaliptus ve papatya buharı içeren uygulamalar fayda sağlayabilir.
Kronik larenjit:
Genellikle 2 haftadan uzun süre devam eder. 4 haftadan uzun süren ses kısıklığı gırtlak kanseri işareti olabileceğinden mutlaka doktora başvurulmalıdır. En sık rastlanan nedeni reflü hastalığıdır. Ses teli sinirinin hasarı, astım hastalarının kullandıkları spreyler, polipler, nodüller, sigara, uzun süreli ses kısıklığı nedenleri arasındadırlar.
Kronik larenjitin belirtileri:
- Ses kısıklığı
- Ses kaybı
- Boğazda tahriş
- Kuru öksürük
- Ateş
- Boyun lenflerinde şişme
- Yutma güçlüğü
Kronik larenjitin tedavisi:
Altta yatan başka bir hastalık olup olmadığı araştırılır. Eğer mevcutsa öncelikle bu hastalığın tedavisi yapılır. Sesin profesyonel olarak kullanılmasından kaynaklanıyorsa (öğretmen, şarkıcı, çağrı merkezi elemanı gibi) ses terapisi faydalı olabilir. Ayrıca ses istirahati de gerekmektedir. Bol sıvı tüketilmelidir. Larenjiti tetikleyici dumanlı, havasız ortamlardan uzak durulmalıdır. Sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Mide asidini arttıran yiyecek ve içecekler tüketilmemelidir. Yatmadan önce en az 2 saat boyunca su dışında bir yiyecek ya da içecek yenilip içilmemelidir.
